Một người đàn ông 59 tuổi đang tập gym (nâng tạ) đột ngột khó thở, tím tái, ngất, vã mồ hồi. Người bệnh bị chèn ép tim cấp, tràn máu màng ngoài tim gây vỡ tim.
Bệnh viện Nhân dân Gia Định cấp cứu và phẫu thuật thành công cho một trường hợp người bệnh bị chèn ép tim cấp tràn máu màng ngoài tim gây vỡ, thủng tim. Vị trí vết thủng ở thành sau thất trái, lan xuống phía mõm tim, diện tích khoảng hơn 6 cm2, ngay trên diện tím này có một vết thủng dài khoảng 7mm, tim gần như rỗng.
Vỡ tim khi đang nâng tạ nghi sau nhồi máu cơ tim
Đó là trường hợp người bệnh nhân Đ.Đ.N, nam, 59 tuổi, ở Bình Thạnh TP.HCM. Khi anh N đang tập gym (nâng tạ) đột ngột lên cơn khó thở, tím tái, ngã gục xuống, ngất, vã mồ hồi. Người bệnh được đưa nhập viện cấp cứu tại BV Nhân dân Gia Định vào lúc 17h15 ngày 03/07/2024.
Tình trạng lúc vào viện người bệnh lơ mơ, tiếp xúc rất chậm, tay chân lạnh, tím tái, vã mồ hôi, mạch nhanh 120 lần/ phút, huyết áp không đo được, SPO2: 86% với thở oxy mask 15 lít/p. Sau đó, tri giác người bệnh xấu dần, huyết áp vẫn không đo được, bệnh nhân được hồi sức với Noradrenalin liều cao 0,4 ug/kg/phút để nâng huyết áp.
Người bệnh ngay lập tức được hội chẩn cấp cứu với bác sĩ Hồi sức Tim mạch. Kết quả siêu âm tim tại giường cho thấy tràn dịch màng tim lượng nhiều, bề dày lớp dịch khoảng 25 mm, đè sụp thất phải nên cần tiến hành chọc hút dịch màng ngoài tim giải áp. Tuy nhiên, việc chọc hút không thành công có thể do máu đóng bánh.
Hội chẩn khẩn và chuyển vào khoa Phẫu thuật Tim với chẩn đoán là chèn ép tim cấp tràn máu màng ngoài tim, nghi sau nhồi máu cơ tim. Tình trạng người bệnh ngày càng nguy kịch, trụy tim mạch càng nặng hơn với mạch khó bắt, huyết áp không đo được, tím toàn thân, tiêu phân không tự chủ, tiếng tim không nghe được, men tim 2500 ng/L.
TS.BS Bùi Minh Thành – Trưởng khoa Phẫu thuật Tim cho biết: “Trước tình thế nguy nan này, các bác sĩ đã vừa hồi sức tích cực ngay trong phòng mổ và tiến hành mở ngực cấp cứu. Ngay sau khi cưa nhanh xương ức bộc lộ tim, màng ngoài tim rất căng, không đập, chứa đầy máu. Mở màng ngoài tim, máu trào ra ngập cả khoang trung thất, hút được hơn 800 ml, tim được giải áp và đập nhanh nhưng được bao bọc bởi một lớp máu đông khá dày (chính lớp máu đông này đã cứu sống bệnh nhân).
Lấy toàn bộ lớp máu đông này, các bác sĩ phát hiện một vùng tím, mềm mũn, ở thành sau thất trái, lan xuống phía mõm tim, diện tích khoảng hơn 6 cm2, ngay trên diện tím này có một vết thủng dài khoảng 7mm, tim gần như rỗng. Ê kíp phẫu thuật tích cực bơm máu, bù dịch, tủa lạnh… đồng thời tiến hành khâu đóng vết thủng tim trên nền nhồi máu cơ tim với kỹ thuật chuyên biệt. Ca phẫu thuật kéo dài khoảng 3,5 tiếng đồng hồ”.
Vỡ tim là tình trạng khi người bệnh bị nhồi máu cơ tim, gây hoại tử thành cơ tim và vỡ thành cơ tim tại những điểm cơ tim bị suy yếu do hoại tử. Vỡ tim gây chảy máu, sốc tim, suy tim nặng. Đây là tình trạng đặc biệt nguy hiểm, tỷ lệ tử vong rất cao. Thậm chí, sau mổ tỷ lệ tử vong của người bệnh vẫn có thể xảy ra do những biến chứng của vỡ tim gây ra.
Những ngày nằm phòng hồi sức tim, mặc dù người bệnh có mạch huyết áp cải thiện dần, chức năng thận từ vô niệu, thiểu niệu rồi nước tiểu nhiều, chức năng gan cũng hồi phục và men tim tăng lên 7700 ng/L. Tuy nhiên, bệnh nhân rơi vào tình trạng có những cơn loạn thần và nói nhảm do thiếu máu não, cần phải dùng an thần liều cao.
Sau 7 ngày được hồi sức tích cực, sức khỏe người bệnh dần ổn định, rút nội khí quản, các dấu hiệu sinh tồn bình thường, tri giác hồi phục, tỉnh táo hoàn toàn, không đau ngực. Người bệnh nhân sẽ được chụp mạch vành để xác định chính xác vị trí động mạch vành bị tắc nghẽn từ đó bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.
Đau ngực kéo dài, cẩn thận bị nhồi máu cơ tim, tăng nguy cơ vỡ tim
Khai thác tiền sử cho thấy người bệnh có đau ngực trước nhập viện 5 ngày, cơn đau kéo dài hơn 10 phút. Theo suy đoán của bác sĩ, thời điểm đó có thể người bệnh bị nhồi máu cơ tim. Khoảng thời gian này đủ để làm cơ tim bị thiếu máu, rồi hoại tử. Khi người bệnh có hoạt động gắng sức mạnh, trong trường hợp này là nâng tạ khi tập gym, gây nên vỡ hay thủng tim.
Mặt khác, thành sau thất trái là vị trí mỏng nhất của thất trái (thất trái co bóp sẽ bơm máu đi nuôi cơ thể), vị trí nhồi máu lại ngay chỗ mỏng nhất của thất trái, cho nên dễ có nguy cơ vỡ thất trái, nhất là trong nhồi máu cơ tim xuyên thành, gây tử vong nhanh nếu không can thiệp kịp thời.
BS Bùi Minh Thành khuyến cáo, hoạt động thể dục là cần thiết, nhưng tùy theo từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe, áp dụng các phương pháp tập luyện phù hợp, không nên gắng sức khi đã có tuổi.
“Khi thấy có dấu hiệu đau ngực, kéo dài hơn 10 – 15 phút, đau gây ngưng thở…, người bệnh nên đi khám bệnh, để phát hiện, điều trị và theo dõi cơn đau thắt ngực hay nhồi máu cơ tim “thầm lặng”,” BS Mình Thành nhấn mạnh.
